پنجشنبه, 09 فروردین 1403

اسمیرنوف (معلم روسی احمد شاه)

اشتراک‌گذاری این مطلب: WhatsappTelegram
اسمیرنوف (معلم روسی احمد شاه)

اسمیرنوف از اسامی مشهور، پرطرفدار و پرشمار روس‌ها است. تاریخ تهران با چند تای آنها آشنایی دارد نخستین اسمیرنوف که کافه روهای تهران قدیم با آن برخورد داشتند، نام ودکایی بود که در کافه‌ها و پیاله‌فروشی‌ها به فراوانی پیدا می‌شد و طرفداران بیشماری داشت.، و با فیروزه و خورشید و ... رقیبان ایرانی خود در بزم شبانه تهرانیان شانه به شانه هم می‌زدند.

دیگری سفیر روسیه بود که او نیز در حافظه تاریخی تهرانی‌ها و بلکه ایرانیان با اعمال خویش یادگار‌هایی ثبت کرده است، اما او نیز اسمیرنوف مورد نظر این سخن نیست، بلکه این مطلب می‌خواهد یادی از معلم روسی احمد شاه را زنده کند و او را برای خوانندگانش باز‌شناساند.

زمانیکه محمد علی میرزا ولیعهد در تبریز اقامت داشت، (در سال ۱۲۷۵ خورشیدی برابر با ۱۳۱۴ قمری) از ملکه جهان همسر خود صاحب پسری شد که او را احمد نام نهاد. احمد میرزا اولین پسر از ملکه جهان بود، در حالیکه محمد علی میرزا پسر بزرگتری از دیگر همسر خود داشت، هنگامیکه به سلطنت رسید احمد میرزا را به ولیعهدی برگزید.

دوران کودکی احمد میرزا در تبریز گذشت. ملکه جهان و محمدعلی میرزا سخت دلبسته فرزند خود بودند و بدو علاقه شدیدی داشتند. آندو برای تعلیم احمد میرزا بسیار مراقبت داشتند و از آنجاییکه محمدعلی میرزا خود الفبای تعلیم و تربیت را در دامان سرگی مارکوویچ شاپشال ملقب به ادیب‌السلطان معلم روسی آموخته بود و تا پایان سلطنت از مشاوره او بهره برد و به دیگر سخن تحت نفوذ وی قرار داشت، بنابراین بدیهی بنظر می‌رسد که برای تعلیم و تربیت احمد میرزا هم از معلمان و مربیان روسی استفاده کند.

محمد علی میرزا از مربیان و معلمان متعدد روسی در امر پرورش و آموزش احمد میرزا استفاده کرد، اما مهمترین بخش تربیت فرزندش را به اسمیرنوف سپرد. اسمیرنوف از افسران روسی بود که برای تعلیم احمد میرزا به تبریز آمد و کار خود را آغاز نمود.

از دوره فتحعلی شاه رسم بود، که ولیعهد حتی در سن خردسالی به حکومت آذربایجان منصوب می‌شد و در محل مسئولیت خود اقامت می‌گزید، اما ملکه جهان برای نخستین بار از فرستادن فرزندش احمد میرزا ولیعهد به تبریز جلوگیری کرد و خواست تا رسیدن به سن قانونی او در کنار خودش در تهران بماند. در تمام این مدت اسمیرنوف هم که همراه محمد علی میرزا به تهران آمده بود بعد از به تخت نشستن محمد علی شاه در تهران اقامت گزید و به همان اندازه که شاپشال روسی محمدعلی شاه را در دوران ولیعهدی و هم دوران پادشاهی تحت نفوذ خود گرفته بود، اسمیرنوف هم در سالهای مدیدی بر احمد شاه جوان غلبه و نفوذ داشت.

بیشتر بخوانید: