چکیده
فتح تهران، اشاره دارد به ورود نیروهای مجاهدان بختیاری و گیلانی به تهران در سه شنبه ۲۲ تیر ۱۲۸۸ / ۲۴ جمادیالثانی ۱۳۲۷ / ۱۳ ژوئیه ۱۹۰۹ در جریان انقلاب مشروطه ایران که منجر به پناهندگی محمدعلی شاه به سفارت روسیه در تهران و سپس خلع او از سلطنت و تبعید از ایران شد. این رخداد مهم به طور قطع فقط در عزیمت دو گروه گیلانیها و بختیاریها و شخص سردار اسعد و سپهدار تنکابنی به تهران خلاصه نمیشود، بلکه سیر حوادث تاریخی آزادیخواهی مردم ایران بود که هر سدی را میشکست و اراده خود را مقابله کنندگان تحمیل میکرد. والا اگر چنان فشار تحولات اصلاح خواه نبود، نه حکومت مستبدانه قاجاریه و نه دولتهای استعمارگر روس و انگلیس هیچ کدام با آن تغییرات کنار نمیآمدند. همین سیر زورمندانه بود که حتی سردار اسعد و سپهدار تنکابنی حاکمان زورگوی محلی را به برقراری سلطنت مشروطه و مجلس راضی کرد که علیه شاه به پا خاستند.
از روزی که جنبش مشروطهخواهی در ایران شکل گرفت، محمدعلی میرزا که آن زمان ولیعهد و تحت نفوذ روس بود با آن دشمنی ورزید و عاقبت با فرمان او کلنل لیاخوف فرمانده بریگاد قزاق ساختمان مجلس و مدرسه سپهسالار را به توپ بست.
محمدعلی شاه روزگار سختی برای مشروطه خواهان پیش آورد. در این دوره عدهای از روزنامه نگاران، نمایندگان مجلس و آزادیخواهان دستگیر و اعدام شدند یا از تهران گریختند، میرغضبان ملکالمتکلمین و میرزا جهانگیرخان و قاضی ارداقی را در باغشاه پس از شکنجه در برابر محمدعلی شاه کشتند، اما با مقاومت مشروطهخواهان سایر شهرها به خصوص مجاهدان تبریز، اصفهان و رشت نهضت مشروطه زنده ماند و عاقبت با حرکت مجاهدان گیلان و بختیاری به سمت تهران و فتح پایتخت این دوره پایان یافت. پس از فتح تهران مشروطه خواهان با صدور بیانیهای محمدعلی شاه را از سلطنت عزل و فرزند خردسالش احمد میرزا را به جای او نشاندند. شیخ فضلالله نوری و عدهای نیز که در دوران استبداد صغیر از محمدعلی شاه حمایت کرده بودند توسط مشروطهخواهان محاکمه و اعدام شدند.
فهرست
- فتح تهران
- فاتحان تهران
- قناتهای تهران
- فوت کوزهگری
- اشرف
- تهران در جنگ جهانی اول
- شوهر ننه
- جسد عریان زن
- شیخ فضلالله نوری
- سیدمحمد طباطبایی
- واژههای متروک تهران قدیم
- ساختمانهای تهران در دوره رضاشاه
- پارکابی
- مشکلات تهران در صد و سی سال پیش
- درسی از امیرکبیر
- عمر پایتختی تهران سر آمده است
- آتشکده ری
- تاریخچه صادرات در ایران
- ابوالقاسم سحاب
- تاریخچه شهرنو (روسپیگری)
- تاریخچه قبرستان در تهران
- حصار ناصری
- منابع