پنجشنبه, 09 فروردین 1403

شیخ عابد کازرونی

اشتراک‌گذاری این مطلب: WhatsappTelegram
شیخ عابد کازرونی

شهرت شیخ عابد بیش‌تر از این باب است که گفته‌اند سید علی‌محمد باب در کودکی مدتی در مکتب ایشان تلمذ کرده است.

در ادامه مباحث دینی و جدل‌های نظری و ... از قرون پیش در اوایل عصر قاجاریه شیخ احمد احسایی با طرح مباحثی در اصول و احکام مذهب شیعه، شیخیه را بنیان گذارد و عقیده او را سید کاظم رشتی یکی از شاگردانش شاخ و برگی داد و به شهرت فراوانی رساند که خود سبب انشعاب‌ها و پیدایی فرقه‌های متعددی در شیعه شد. بعد‌ها سید علی‌محمد شیرازی از مباحث شیخی آگاهی یافت و خود را باب دانست و بابیه به وجود آمد.

سید علی‌محمد در سال 1235 ق. در شیراز به دنیا آمد. در کودکی به مکتب شیخ عابد رفت و خواندن و نوشتن آموخت. شیخ عابد از شاگردان شیخ احمد احسائی (بنیانگذار شیخیه) و شاگردش سیدکاظم رشتی بود. سید علی‌محمد از این طریق با شیخیه آشنا شد. / دانشنامه اسلامی.

شیخ عابد کازرونی متخلص به عارف، مولدش قصبه کازرون فارس و در دارالعلم شیراز متوطن و نشو و نما یافته و تحصیل علوم و معارف نموده، اسمش با تخلصش لازم و ملزوم بوده و خط شکسته را درست می‌نوشته و در خدمت ارباب حال قدم صدق می‌پیموده است / صاحب طرائق الحقایق.

میرزا حسن فسایی صاحب فارسنامه ناصری نیز درباره وی می‌نویسد:

«... سال‌ها در تحصیل مراتب علم کوشید و عمری را در افادت علوم از ۸۰ گذرانید و در سال ۱۲۵۸ هجری قمری در شیراز وفات یافت.»

این اشعار از اوست:

گفته بودی که کشم تیر و کشم عارف را / ترسم از یاد رود وعده‌ی بیداد تو را

***

از دل عارف غمگین مرو ‌ای غم بیرون / که ترا در دو جهان خوشتر ازین منزل نیست

***

بشنو ز من این نصیحت بی‌خم و پیچ / گردن ز قضا سر از قدر هیچ مپیچ

تسلیم و رضا شعار کن چون عارف / هیچی تو و از هیچ نمی‌آید هیچ

***

جسم چو کاه مرا باد برد وین عجب / کانچه مرا در دل است کوه نیارد کشید

***

به سر تربت من گر گذرد اهل دلی / بوی داغ دل من می‌شنود از گل من

(دانشمندان و سخنسرایان فارس، محمدحسین رکن‌زاده آدمیت، ج 3، صص ۵۵۴ - ۵۵ / گردآورنده؛ رسول فروتن)

مدارک تاریخی بی‌شماری در این‌باره وجود دارد که شمه‌ای از آنها به قرار زیرند:

خال حضرت باب ایشان را برای درس خواندن نزد شیخ عابد بردند هرچند حضرت باب به درس خواندن میل نداشتند ولی برای آنکه به میل خال بزرگوار رفتار کنند به مکتب شیخ عابد تشریف بردند شیخ عابد مرد پرهیزگار محترمی بود و از شاگردان شیخ احمد و سید کاظم رشتی به شمار می‌رفت / کتاب تلخیص تاریخ نبیل، صص 63 و 64.

معلم مکتب محمد نام داشت اما نزد مردم به «شیخ عابد» مشهور بود. شیخ عابد معلم آغازین وی شیخی بود.

یکی از بابیان در کتابی به نام مطالع‌الانوار. (تلخیص تاریخ نبیل زرندی) چنین می‌نگارد: «خال (دایی) حضرت باب، ایشان را برای درس خواندن نزد شیخ عابد بردند. هر چند حضرت باب به درس خواندن میل نداشتند ولی برای این که به میل خال بزرگوار رفتار کنند به مکتب شیخ عابد تشریف بردند. شیخ عابد مرد پرهیزکار محترمی بود و از شاگردان شیخ احمد احسایی و سید کاظم رشتی بشمار می‌رفت».

در کودکى به مکتب شیخ عابد رفت و در آنجا خواندن و نوشتن و سیاه مشق آموخت. شیخ عابد، از شاگردان شیخ احمد احسائى و سید کاظم رشتى بود / اشراق خاورى، ص 63.

بیشتر بخوانید: