مقالات و عناوین
واژههای متروک تهران قدیم (5) – پاپتی
گو اینکه هنوز در تداول عامیانه «پاپتی» را بکار میبرند و شاید متصور شود که این کلمه با معنایی که در نظر است، بیش و کم کاربرد دارد، و جزو واژههای متروک قلمداد نمیگردد، اما «پاپتی»ای را که این مطلب در نظر دارد تا بدان پردازد، سالها است از میان…
محله پاقاپق (محله دروازه محمدیه)
تهران پس از پایتختی هر چند با آهنگی بسیار کند، پای در راه توسعه و گسترش نهاد و رفتهرفته تن به تقدیر سپرد، و شانه به شانه دیگر شهرهای مهم کشور طریقی را پیمود، که امروز بدان دچار است. یکی از پیامدهای جنگ غرورشکن روس تخلیه بسیاری از ساکنان شهرهای…
واژههای متروک تهران قدیم (4) – زن سفری
این مطلب نیز چون بخشهای قبلی به شرح اصطلاحی که در گذشته بخصوص تهران قدیم میان مردم کوچه و بازار رایج بوده و امروز دیگر بکار نمیآید و متروک گشته است، اختصاص دارد. زن سفری را مرحوم سید محمد علی جمالزاده در «فرهنگ عامیانه» چنین شرح داده است: «ظاهرا نوعی…
میدان اعدام (میدان پاقاپق یا محمدیه)
تهران پس از پایتختی و استقرار دستگاه سلطنت در آن، مرکز حکومت کشور شد و مطابق معمول تمام حکومتها، مکانی برای مجازات محکومین و انجام مراسم اعدام تعیین گردید. تا اوایل دوره ناصری و قبل از توسعه شهر، این مراسم در سبزه میدان اجرا میشد. تا قبل از خراب کردن…
ژنرال گاردان (مامور ناپلئون)
پیش از اینکه به معرفی ژنرال گاردان فرانسوی و تفصیل ماموریت او در ایران بپردازیم بسیار موجز شرحی از ارتباط دو کشور میآوریم. قبل از این که فرانسه در قرن پنجم م به وحدت ملی و سیاسی برسد، مردم آن سرزمین با ایرانیان رابطه داشتند و همه این روابط با…
کمیته ستار
تفکر و اندیشهای جدید که از دوران عباس میرزا با طلایهداری میرزا بزرگ فراهانی در برخورد با تجدد و مدرنیته بخصوص در مواجهه با شکست غرورشکن و بیپاسخ ایران از روسیه در اذهان عموم ملت ایران پیدا شد، در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه با تشکیل مجامع پنهانی در اینجا و…
ضحاک در گستره تهران
گستره وسیع تهران که پایتخت کم سن و سال سرزمینمان را در خود جای داده و امروز این پهنه را منسوب بدان میخوانیم، از پیشینه بسیار کهن تمدنی ارزشمند و قابل تاملی برخوردار است این ناحیه از نخستین خاستگاههای تمدنی و ادیان جهان بشمار میرود خاستگاه مردمانی که زندگی آنها…
هتل هیلتون تهران (استقلال)
بیگمان کاروانسراهای ایرانی و مکانهایی نظیر آن که دارای حجره برای اقامت مسافر و اصطبل برای نگهداری و تعلیف اسب و حیوانات باربر و آب انبار و بارانداز کالا و ... بودند، بنیاد و پایه و اساس مسافرخانهها و هتلهای جدید محسوب میشوند که در مقام خود بدانها خواهیم پرداخت.…
درسی از امیرکبیر (3) - مسئول جهل مردم نیز ما هستیم
در جهانی که همه چیز در حال تغییر و رو به فناست، راز ماندگاری جمعی اندک از نامداران در جامعه بشری در چیست؟ در فطرت کمالجوی آنان و در گرو کوشایی و پویایی بیوقفه آنهاست؟ و یا در شور و عشقی که پروردگار در نهاد آنان به ودیعه گذارده؟ «ز…
نان سیلو در تهران بعد از شهریور بیست
نان سیلو از نخستین نانهای حجیمی است که تهرانیها در سالهای جنگ جهانی دوم با آن آشنا شدند. این نان یاد آور روزهای غمانگیز و پردرد ایرانیان بویژه تهرانیان است. روزهایی که چه بسیار پدرانی شرمسار از رفتن به خانه بودند. شرمسار از تهی بودن دستهای جستجوگرشان و شبهایی که…