مقالات و عناوین

تجارت تهران در عصر قجر
به سال 1277 شمسی برابر با 1898 میلادی یک گروه بلژیکی برای اداره گمرگخانههای ایران استخدام شد. دو سال بعد نخستین مجله آمار سالانه تجارت نشر یافت و از این گونه آمار کم و بیش منظم به زبانهای پارسی، فرانسه و انگلیسی تحت عنوانهای مختلف منتشر شد. یعنی پیش از…

کمیته انقلاب (نخستین کمیته انقلاب در تهران قدیم)
کمیته به ضم اول واژهای فرانسوی است (Comite) که در زبان انگلیسی (Committee) نیز به همان وجه و معنا به کار میرود. این کلمه به همین صورت نخستین بار در جریان انقلاب مشروطه با تشکیل جمعی از آزادی خواهان تندرو علیه حکومت محمدعلی شاه در تهران به کار رفت و…

نخستین سفارتخانه انگلیس در گذر لوطی صالح
ایران از مهمترین کشورهای شرق و نامداران جهان قدیم بوده و هست. از این رو کشورمان همیشه یکی از اهداف اصلی غرب در ایجاد روابط با شرق بوده است. روابط سیاسی اروپا و ایران پیشینه درازی دارد و روابط سیاسی ایران و انگلیس از کهنترین آنها ست، که این مختصر…

تاریخچه انار تهران (1)
پیشتر، طی مقالهای از پیشینه چنار در تهران و از ارتباط تنگاتنگ آن دو یار قدیم، در طول تاریخ یاد کردیم و آوردیم، که چگونه گستره این شهر، ماننده مهد گرمی در آغوش مادرانه خود پذیرای قامت رعنا و استوار چنار بوده است و از تبرک و تیمن آن ارتباط…

تاریخچه انار تهران (2)
اینکه تهران در گذشتههای دور، سبز و خرم و آبش فراوان و درختانش پر بار بوده است، خبر تازهای نیست و در جایجای نوشتهها، بدان اشاره کردهایم. در آن روزگار سبزی و صیفی مزارع و بساتین تهران، دیرگاهی سفره ساکنان آبادیهای گستره وسیع تهران را رنگین کرده و میوه باغهایش،…

نامگذاری کوچه و خیابان در تهران قدیم
نخستین نامگذاری کوچه و خیابان در تهران قدیم وقتی صحبت از «نخستین»های یک شهر به میان میآید، به نظر میرسد، موضوع از جذابیت کافی برای ساکنین آن شهر برخوردار است. حال اگر این شهر، تهران باشد، با آن تاریخ اعجابآورش و سرعت فراوان تحول و دگرگونیهایش، بسیار جذابتر و شنیدنیتر…

خودکشی «مهدی گاوکش» در دفاع از «مجلس اول»
بر خرابی صبر کن کز انقلاب روزگار / دشتها معموره و معموره صحراها شود / صائب در انقلاب مشروطیت بسیاری از ایرانیان صادقانه در کسب آزادی و عدالت خواهی، فداکارانه جانفشانی کردند و در راه نیل به آزادی مردم از یوغ استبداد از هیچ تلاشی روی نگرداندند. در تاریخ مشروطه…

قتل اصلاحخواهان در کاخ گلستان در چاه برفی
همانا خدا چیزی را در قومی تغییر نمیدهد، مگر آنکه خود آن قوم در نفس خود دگرگونی پدید آورند. / سوره رعد – قرآنکریم چاه برفی در اندرونی کاخ ناصرالدین شاه پیشتر از «چاه برفی» نوشتیم و موارد استفاده آنرا در تهران قدیم بر شمردیم. امروز قصد داریم با ذکر…

جراحان زن در تهران قدیم
زن به روزگار گذشته وضعی متفاوت با امروز داشت. در میان اقوام گوناگون و شهرهای مختلف و روستاها نقش زن، همانند نقش او در تهران نبود. زنان روستایی نقش مهمتری در گردش زندگی خانواده داشتند. گو اینکه نیمی از جمعیت جامعه را زنان تشکیل میدادند، ولی در فعالیتهای اجتماعی نقش…